Co rodzic powinien wiedzieć na temat nadwzroczności u dzieci?

Materiał opracowany w ramach projektu pt.: Kampania edukacyjna “Miopia – rozwój wiedzy na temat krótkowzroczności”, współfinansowanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki 

Nadwzroczność (dalekowzroczność lub hyperopia) jest jedną z najczęstszych wad wzroku. Występuje u 8,4% dzieci w wieku  6 lat, 2-3% dzieci od 9 do 14 roku życia i u około 1% dzieci w wieku 15 lat.  

W przypadku oka miarowego (bez wady wzroku) promienie świetlne odbite od przedmiotów przechodząc przez układ optyczny oka skupiają się na siatkówce. (Ryc. 1) Miarowe oko ma prawidłową długość gałki ocznej oraz prawidłową zdolność skupiająca rogówki i soczewki. W takim przypadku widzimy wyraźnie obserwowany przez nas obiekt. Gdy gałka oczna jest za krótka lub soczewka nie załamuje wystarczająco promieni świetlnych wpadających do oka, nie skupiają się one na siatkówce, a hipotetycznie za siatkówką. (Ryc. 2.A) Skutkiem może być niewyraźne widzenie.

Większość dzieci rodzi się nadwzrocznych, lecz wraz z wiekiem wada ta zmniejsza się, by w wieku 6-7 lat zniknąć. Dziecko z nadwzrocznością, w zależności od wieku i wielkości nadwzroczności, może prezentować całe spektrum obrazów klinicznych: może nie mieć żadnych dolegliwości i widzieć dobrze, może mieć problemy z widzeniem do bliży i/ lub do dali, może mieć najróżniejsze dolegliwości (np. tiki) oraz bóle głowy. Dlatego diagnostyka i korekcja nadwzroczności jest znacznie większym wyzwaniem niż w przypadku krótkowzroczności.
Po pierwsze, badanie refrakcji musi odbywać się po porażeniu akomodacji przy pomocy atropiny. Właściwe przeprowadzenie tego badania jest bardzo ważne. Po drugie, dziecko nadwzroczne może widzieć wyraźnie wykorzystując równocześnie skurcz akomodacji. Akomodacja jest to zmiana kształtu soczewki oka, za pomocą mięśni znajdujących się tuż przy niej, pozwalająca na skupienie promieni świetlnych na siatkówce. U dzieci zakres akomodacji jest duży więc często w przypadku nadwzroczności układ optyczny kompensuje sobie wadę na tyle, że widzenie jest wyraźne z każdej odległości. Wraz z upływem lat wielkość akomodacji zmniejsza się, wtedy widzenie z bliska jest rozmyte. U starszych, nadwzrocznych osób ostrość wzroku jest pogorszona zarówno w dali jak i bliży.