Międzynarodowe rekomendacje dotyczące korzystania z urządzeń mobilnych przez dzieci dla specjalistów i rodziców

Materiał opracowany w ramach projektu pt.: Kampania edukacyjna “Miopia – rozwój wiedzy na temat krótkowzroczności”, współfinansowanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki 

Rekomendacje dla pediatrów przygotowane przez Amerykańską Akademię Pediatryczną [1].

Ważną rolę w uświadamianiu rodziców na temat korzyści i efektów ubocznych urządzeń mobilnych i ich użytkowania zgodnie z wiekiem pełnią pediatrzy. Oto podstawowe zalecenia dla lekarzy pediatrów:

• Zacznij przekazywanie wiedzy we wczesnym etapie rozwoju dziecka. Zapytaj rodziców o sposób i miejsce korzystania z mediów przez rodzinę, a także zwyczaje ich dzieci.
• Pomóż rodzinom w opracowaniu planu wykorzystania mediów rodzinnych (www.healthychildren.org/MediaUsePlan) ze szczegółowymi wytycznymi dla każdego dziecka i rodzica.
• Poinformuj rodziców o rozwoju mózgu we wczesnych latach życia oraz o znaczeniu praktycznej, nieustrukturyzowanej i społecznej zabawy w rozwijaniu umiejętności językowych, poznawczych i społeczno – emocjonalnych.
• Wspieraj w rozwiązywaniu problemów rodziców stojącymi przed wyzwaniami, takimi jak ustalanie granic, znajdowanie alternatywnych zajęć i uspokajanie dzieci.

Wytyczne dotyczące dopuszczalnej ekspozycji dzieci na urządzania mobilne Włoskiego Towarzystwa Pediatrycznego [2]:

1. całkowity brak korzystania z urządzeń multimedialnych:
   • u dzieci poniżej 2 roku życia
   • podczas spożywania posiłków
   • przez co najmniej godzinę przed porą snu
   • w przypadku programów dynamicznych, aplikacji rozpraszających lub zawierających przemoc
   • jako smoczka, by dziecko zachowywało się cicho w miejscach publicznych.
2. ograniczenie ekspozycji na urządzenia multimedialne:
   • poniżej 1 godziny dziennie u dzieci w wieku 2-5 lat
   • poniżej 2 godzin dziennie u dzieci w wieku 5-8 lat
   • tylko do programów o wysokojakościowej zawartości
   • tylko w obecności dorosłego. Dzieci powinny korzystać z urządzeń multimedialnych wraz ze swoim opiekunem, aby sprzyjało to nauce i interakcjom
   • do aplikacji przetestowanych przez opiekuna przed skorzystaniem przez dziecko

Rekomendacja dla rodziców dotyczące bezpiecznego stosowania telefonów komórkowych i urządzeń mobilnych

 Najnowsze badania ukazały, że użytkowanie urządzeń multimedialnych przez rodziców wpływa negatywnie na poczucie bezpieczeństwa dziecka, dobre samopoczucie i kontakty rodzinne [2]. Urządzenia te są czynnikami przeszkadzającymi w interakcji między rodzicem, a dziećmi. Coraz częściej rodzic poświęca więcej uwagi ekranowi swojego smartfona, niż swojemu dziecku i ogólnemu otoczeniu, co może prowadzić do wykształcenia złych zachowań wśród podopiecznego i zwiększenia stresu rodzicielskiego.

Fot. Canva

Rekomendacje dla rodzin na podstawie zaleceń Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej [1]:

• Nie wprowadzaj technologii w życie dziecka zbyt wcześnie; interfejsy są tak intuicyjne, że dzieci szybko je zrozumieją, gdy zaczną ich używać
• Wyłączaj telewizory i inne urządzenia, gdy ich nie używasz.
• Monitoruj treści multimedialne dzieci oraz używane przez nie aplikacje. Przetestuj aplikację zanim dziecko je użyje, bawcie się razem i zapytaj dziecko, co myśli o aplikacji.

Rady dla rodziców mające na celu ukazanie zdrowego balansu między korzystaniem ze smartfona, a życiem codziennym w postaci [3]:

• przemyślenia użytkowania swojego telefonu i jego możliwym wpływie na kontakty z rodziną;
  • stwierdzenia, które aspekty korzystania z urządzenia są dla dorosłego największym stresorem i wówczas ograniczenia wykonywania tych czynności przy dziecku;
  • ustalenia rutyny codziennych czynności, dzięki czemu czas ten będzie mógł zostać w pełni poświęcony rodzinie;
  • przypomnienia, że dzieci naśladują zachowania rodziców i zwrócenia uwagi na niewykonywanie przy nich czynności, przez które mogłyby się u nich wykształcić te same złe nawyki;
  • zaprzestania fotografowania i dokumentowania wszystkiego wokół i skupieniu się na trwającej chwili.

Autor:
Prof. dr hab. med. Andrzej Grzybowski

Kierownik Katedry Okulistyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn
Kierownik Instytutu Okulistycznych Badań Naukowych, Fundacja Okulistyka 21, Poznań

Piśmiennictwo

[1] Radesky J, Christakis D, Media and Young Minds, Pediatrics, November 2016, 138 (5); doi:10.1542/peds.2016-2591
[2] Bozzola E, Spina G, Ruggiero M, Media devices in pre-school children: the recommendations of the Italian pediatric society, Italian Journal of Pediatrics 44, 69 (2018), doi:10.1186/s13052-018-0508-7
[3] Radesky J, Moreno M A, How to Consider Screen Time Limits…for Parents, JAMA Pediatrics, 2018;172(10):996. doi:10.1001/jamapediatrics.2018.2550