Materiał opracowany w ramach projektu pt.: Kampania edukacyjna “Miopia – rozwój wiedzy na temat krótkowzroczności”, współfinansowanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki
Co powinno zwrócić uwagę rodziców?
Po pierwsze wszelkie zaburzenia widzenia. Jeżeli dziecko skarży się, że gorzej widzi do dali lub bliży. Czasami rodzice sami obserwują problemy dziecka z identyfikowaniem np. odległego przedmiotu lub widzą pewne problemy w pracy z bliska. Mogą to być na przykład takie sytuacje:
- Kiedy dziecko nauczy się czytać, pomija słowa lub myli litery.
- Dziecko podchodzi do przedmiotów, aby je zobaczyć lub przeczytać
- Dziecko ogląda telewizji lub komputer z bardzo dużego bliska
W każdym takim przypadku, niezależnie od wieku dziecka, rodzice powinni zgłosić się do okulisty dziecięcego.
Po drugie, to sytuacje, w których rodzic dostrzega różne nieprawidłowości dotyczące wyglądu i zachowania dziecka, głównie związane z oczami. Typowym przykładem jest uciekanie jednego oka, czyli zezowanie. Zez dotyka od 3% do 6% dzieci i każde zezowanie wymaga konsultacji okulistycznej. Dobrze by rodzice zwrócili uwagę czy zezowanie odbywa się na zewnątrz czy do środka, jak często oraz w jakich sytuacjach występuje. Zez jest często objawem wady wzroku i jego leczenie polega w pierwszym rzędzie na odpowiedniej korekcji wady wzroku. Nieleczenie może prowadzić do rozwoju niedowidzenie – choroby, która może oznaczać trwałą utratę widzenia. W przypadku zeza dziecko może również przechylać głowę na boki, aby spojrzeć na określone punkty.
Duże wady nadwzroczności ukrytej i nieskorygowanej mogą powodować bóle głowy. Wadom wzroku mogą towarzyszyć różne niecharakterystyczne dolegliwości lub objawy, tj. swędzenie oczu i ich pocieranie, zaczerwienienie oczu, obracanie lub zamykanie oka, wszelkiego rodzaju tiki oraz mrużenie oczu. Dziecko może też skarżyć się na zmęczenie podczas aktywności wzrokowych z bliska.
Innymi objawami problemów ze wzrokiem mogą być trudności z wykonywaniem zadań z bliska obejmujących pisanie, malowanie i czytanie, słabe wyniki w nauce dziecka oraz trudności w koncentracji uwagi dziecka.
Diagnostyka wad wzroku u dzieci zawsze obejmuje zastosowanie kropli porażających akomodację przed badaniem, czyli zakraplanie oczu. Wykonanie badania bez zakraplania oczu jest błędem i nie powinno mieć miejsca.
| Najczęstsze objawy wad wzroku u dzieci: |
| Pogorszenie widzenia do dali lub bliży |
| Zamazane widzenie |
| Uciekanie jednego oka, czyli zezowanie |
| Obracanie lub zamykanie oka |
| Różnego rodzaju tiki |
| Mrużenie oczu |
| Trudności z wykonywaniem zadań z bliska |
Podsumowanie
Podsumowując, objawy wad wzroku mogą być związana z oczami, ale też mogą to być ukryte. Musimy też pamiętać, że ok. 20-30% wad wzroku jest całkowicie ukrytych, tzn. nie powodują jeszcze żadnych objawów i dolegliwości. Dlatego tak ważne jest wykonywanie rutynowych badań wzroku u dzieci nawet bez żadnych problemów i dolegliwości. Wskazane jest coroczne badanie dziecka przez lekarza okulistę dziecięcego po porażeniu akomodacji.
Autor:
Prof. dr hab. med. Andrzej Grzybowski
Kierownik Katedry Okulistyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn
Kierownik Instytutu Okulistycznych Badań Naukowych, Fundacja Okulistyka 21, Poznań