Artykuł został opracowany w ramach projektu pt.: Kampania edukacyjna dotycząca krótkowzroczności wraz z badaniami przesiewowymi wzroku dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym w powiecie poznańskim, współfinansowanego ze środków Powiatu Poznańskiego
Na rozwój krótkowzroczności u dzieci wpływa połączenie czynników genetycznych, środowiskowych i stylu życia. Chociaż dokładne przyczyny krótkowzroczności nie są w pełni poznane, zidentyfikowano kilka czynników ryzyka.
Predyspozycje genetyczne: Krótkowzroczność ma silny składnik genetyczny, a dzieci z rodzinną historią krótkowzroczności są bardziej narażone na rozwój krótkowzroczności. Zidentyfikowano określone warianty genetyczne, które przyczyniają się do ryzyka rozwoju krótkowzroczności. Należy jednak zauważyć, że same czynniki genetyczne nie w pełni odpowiadają za rosnącą częstość występowania krótkowzroczności, co wskazuje na rolę czynników środowiskowych.
Aktywność wzrokowa z bliska: Angażowanie się w szeroko zakrojone czynności wzrokowe z bliska, takie jak czytanie, pisanie i długotrwałe korzystanie z urządzeń cyfrowych, wiąże się ze zwiększonym ryzykiem krótkowzroczności. Spędzanie zbyt dużej ilości czasu na wykonywaniu zadań z bliskiej odległości może męczyć oczy i przyczyniać się do rozwoju krótkowzroczności.
Skrócony czas na świeżym powietrzu: Spędzanie mniejszej ilości czasu na świeżym powietrzu, zwłaszcza we wczesnym dzieciństwie i okresie dojrzewania, wiąże się ze zwiększonym ryzykiem krótkowzroczności. Uważa się, że zajęcia na świeżym powietrzu, takie jak zabawa w naturalnym świetle, mają działanie ochronne przed rozwojem krótkowzroczności, prawdopodobnie ze względu na ekspozycję na jasne światło i dłuższy czas spędzony na widzeniu na odległość.
Presja edukacyjna: Intensywna presja edukacyjna, charakteryzująca się długimi godzinami nauki i dużym obciążeniem pracą, wiąże się z wyższym ryzykiem krótkowzroczności. Kraje o wysoce konkurencyjnych systemach edukacyjnych często odnotowują wyższe wskaźniki rozpowszechnienia krótkowzroczności wśród dzieci w wieku szkolnym.
Urbanizacja i czynniki środowiskowe: Środowiska miejskie z ograniczoną liczbą terenów zielonych i zwiększonym zanieczyszczeniem sztucznym światłem mogą przyczyniać się do rozwoju krótkowzroczności. Przyczyną może być brak dostępu do terenów rekreacyjnych na świeżym powietrzu i zwiększona ekspozycja na sztuczne oświetlenie.
Pochodzenie etniczne i status społeczno-ekonomiczny: Niektóre grupy etniczne, takie jak mieszkańcy Azji Wschodniej, mają większe predyspozycje genetyczne do krótkowzroczności. Ponadto czynniki społeczno-ekonomiczne, w tym wyższy poziom dochodów i wyższy poziom wykształcenia, zostały powiązane ze zwiększonym ryzykiem krótkowzroczności.
Więcej informacji można znaleźć na stronie miopia.pl
Zajęcie się tymi czynnikami ryzyka i promowanie zdrowych nawyków wzrokowych, takich jak regularne przerwy podczas zajęć w pobliżu pracy, spędzanie czasu na świeżym powietrzu i utrzymywanie zrównoważonego stylu życia, to ważne strategie pomagające zmniejszyć ryzyko wystąpienia krótkowzroczności u dzieci. Regularne badania okulistyczne są również niezbędne do wczesnego wykrycia i odpowiedniego leczenia krótkowzroczności.
Poradnia okulistyczna dla dzieci w Owińskach, Pl. Przemysława 9, prowadzona przez prof. Andrzeja Grzybowskiego wykonuje bezpłatne badania kontrolne w ramach NFZ. Do odbycia wizyty niezbędne jest skierowanie od lekarza rodzinnego. Rejestracja odbywa się telefonicznie (tel. 572-295-050) w godz. 16.00-17.30.
Autor:
Prof. dr hab. med. Andrzej Grzybowski
Kierownik Katedry Okulistyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn
Kierownik Instytutu Okulistycznych Badań Naukowych, Fundacja Okulistyka 21, Poznań