Artykuł przygotowany w ramach kampanii „Epidemia krótkowzroczności u dzieci. Co rodzic musi wiedzieć?” prowadzonej przez Fundację Wspierania Rozwoju Okulistyki „Okulistyka 21”, finansowany przez Urząd Miasta Poznania.
Autorzy:
Prof. dr hab. med. Andrzej Grzybowski, Okulista dziecięcy, Prezes Fundacji „Okulistyka 21”
Mgr inż. Aleksandra Lemanik, Optometrystka, Fundacja Okulistyka 21
- Wczesne pojawienie się krótkowzroczności
Główną przyczyną szybkiego postępu krótkowzroczności jest wczesny wiek jej wystąpienia u dziecka. Jeśli krótkowzroczność pojawia się poniżej 9 roku życia istnieje wysokie ryzyko, że wada szybko się powiększy i może osiągnąć w dorosłości poziom krótkowzroczności wysokiej (powyżej -6,00 dioptrii (D)).
Każde dziecko rodzi się z nadwzrocznością, która wraz ze wzrostem gałki ocznej przez pierwsze lata życia zmniejsza się, a następnie całkowicie znika. Jednak czasem gałka oczna rośnie zbyt szybko, czego skutkiem jest krótkowzroczność.
W Stanach Zjednoczonych przeprowadzono badanie, które objęło ponad 4500 dzieci. Wszystkie dzieci były poddawane stałej kontroli okulistycznej, przez kilka lat. Jeśli u dziecka w wieku 6 lat występowała nadwzroczność +0,75 D lub mniej, to między 8 a 14 rokiem życia częściej pojawiała się u niego krótkowzroczność niż u dziecka, które w wieku 6 lat miało nadwzroczność powyżej +0,75 D. Badanie to wskazuje na korzystny wpływ niedużej nadwzroczności w wieku 6 lat oraz że normowzroczność (brak wady) w tym wieku może być czynnikiem progresji krótkowzroczności.
- Występowanie krótkowzroczności u rodziców
Krótkowzroczność jest w pewnym stopniu uwarunkowana genetycznie, choć charakter tego uwarunkowania nie jest dobrze poznany. Wiadomo, że ryzyko jej rozwoju wzrasta 2,5 razy (w zależności od badań 2,10 – 2,96) jeśli oboje rodzice są krótkowzroczni w porównaniu z dziećmi, których rodzice nie mają krótkowzroczności. Rosnąca liczba rodziców z krótkowzrocznością zwiększa liczbę dzieci krótkowzrocznych. Wiadomo także, że większe ryzyko krótkowzroczności ma dziecko, którego rodzice mają wyższe wykształcenie. Może być to związane z przejmowaniem przez dzieci nawyków rodziców, takich jak długotrwałe czytanie książek. Więcej informacji na ten temat w artykule krótkowzroczność rodzicielska, a krótkowzroczność dzieci.
- Czas spędzony na czytaniu / korzystaniu z ekranów z bliska
Badania z Irlandii wykazały, że dzieci korzystające z ekranów przez ponad trzy godziny dziennie były prawie czterokrotnie bardziej narażone na krótkowzroczność niż te, które spędzają przed nimi mniej niż godzinę dziennie. Ryzyko rozwoju i progresji krótkowzroczności jest szczególnie związane z długotrwałym (>45 minut) czytaniem z bardzo bliskiej odległości (<20 cm). Poznaj wpływ urządzeń mobilnych na wzrok dzieci.
